พืชแซม หรือ พืชเสริม ไม่ใช่เรื่องใหม่ของวงการเกษตร เพียงแต่ไม่ได้รับความนิยมจากเกษตรกรมากนักโดยเฉพาะช่วงที่พืชตัวหลัก อย่างปาล์มน้ำมันและยางพารา อยู่ในช่วง “ขาขึ้น”
นายนิตย์ ตั่นอนุพันธ์ หรือ โกเหนียว เป็นอีกหนึ่งเกษตรกรใน อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ ผู้ปลูกมะพร้าว ปาล์มน้ำมัน เป็นพืชหลัก และปลูก “โกโก้” เสริมระหว่างแถวสร้างรายได้อีกทางหนึ่งตั้งแต่ปี 2538
“หลังจากที่เราทดลองปลูกต้นโกโก้ในสวนปาล์มก็พบว่าได้ผลผลิตเป็นที่น่าพอใจทั้งพืชประธานและพืชเสริมต้นโกโก้ทำให้ดินดีและเหมือนเป็นแทงค์น้ำเล็กๆคอยเก็บรักษาความชุ่มชื่นใต้ดินปาล์มจึงไม่ขาดน้ำ”
โกโก้..ดีอย่างไร??? ทำไมโกเหนียวจึงปลูกโกโก้
👍 เป็นพืชที่ดูแลง่าย ไม่ค่อยมีศัตรูพืชรบกวน ไม่ต้องใช้ฝีมือในการตัดแต่งต้น
👍 อายุยืนหลายสิบปี ปลูกครั้งเดียวเก็บเกี่ยวได้ตลอดชีวิต
👍 อายุ 3 ปีเริ่มให้ผลผลิต เก็บเกี่ยวทุก 15 วัน ตลอดทั้งปี ถ้ามีระบบน้ำในฤดูแล้งจะยิ่งเพิ่มผลผลิตทั้งพืชประธานและพืชเสริม
👍 ราคาโกโก้นิ่งตลอดทั้งปีไม่แกว่งไปมาเหมือนยางพาราหรือปาล์มน้ำมัน
👍 ความต้องการโกโก้ในตลาดโลกสูงมาตลอด เข้าสู่ภาคอุตสาหกรรมมากว่า 100 ชนิด ทั้งการบริโภคผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ เครื่องสำอางเป็นต้น
👍 มีบริษัทรับซื้อส่งออกไปยังประเทศ ญี่ปุ่น ฝรั่งเศส เยอรมัน และฟิลิปปินส์
👍 ส่วนเปลือกของผลสดโกโก้มีไฟเบอร์และมีน้ำมากสามารถใช้เป็นอาหารสัตว์ใหญ่อย่างวัวได้ ส่วนเปลือกตากแห้งจะมีสีดำสนิทเป็นเชื้อไฟชั้นดีให้พลังงานความร้อนสูงใช้แทนถ่านหรือฟืนได้
👍 จุดแข็งของโกโก้ คือ ปลูกได้ทั้งเชิงเดี่ยวและแซมในพืชอื่นโดยที่สามารถปลูกได้จำนวนมากต่อไร่เช่น สวนมะพร้าว 1 ไร่ มีมะพร้าว 16 ต้น สามารถแซมโกโก้ได้ 84 ต้น, ในสวนปาล์ม 1 ไร่ มีปาล์ม 20ต้น สามารถปลูกแซมโกโก้ได้ 54 ต้น
👍 โกโก้ปลูกแล้วดกทุกต้น ออกผลตลอดทั้งปี มีรายได้ทุก 15 วัน
👍 เมื่อเปรียบเทียบรายได้กับพืชเศรษฐกิจตัวอื่น เช่น มะพร้าว ปาล์มน้ำมัน ยางพารา โกโก้ไม่ได้เป็นรองพืชตัวใดเลย
เปรียบเทียบรายได้/ไร่ ระหว่างมะพร้าว ยางพารา และปาล์มน้ำมัน
มะพร้าว
1 ไร่ ปลูกได้ 16 ต้น
1 ต้น เก็บผลผลิตเฉลี่ย 5 ลูก/ครั้ง
1 ปีเก็บได้ 9 ครั้ง คิดเป็น 45 ลูก/ต้น
มะพร้าว 1 ไร่มี 16 ต้น คิดเป็น 720 ลูก/ปี
ขายราคา 15 บาท/ลูก ทั้งปีสร้างรายได้ 10,800 บาท
ต้นทุนการปลูกมะพร้าว
ใส่ปุ๋ย 3 กก./ต้น/ปี คิดราคาปุ๋ย 18 บาท/กก. จำนวน 16 ต้น รวม 864 บาท/ไร่/ปี
ค่าใช้จ่ายในการกำจัดวัชพืช 3-4 ครั้ง/ปี และค่าแรงงาน รวม 800 บาท/ไร่/ปี
คงเหลือกำไร 9,118 บาท/ไร่/ปี
ยางพารา
1 ไร่ ปลูกได้ 70 ต้น
1 ไร่ กรีดน้ำยางได้เฉลี่ย 2.5 กก./วัน
1 ปี กรีดได้ 130 วัน คิดเป็น 325 กก.ต้น
ถ้าขายราคา 70 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 22,750 บาท
ต้นทุนการปลูกยางพารา
แบ่งรายได้กับคนกรีด 65:45% (65x22,750)/100 เจ้าของสวนมีรายได้ 15,787 บาท/ไร่/ปี
ค่าใส่ปุ๋ย กำจัดวัชพืช กรดสำหรับยางพาราที่เจ้าของสวนต้องจ่าย 2,000 บาท/ไร่/ปี
คงเหลือกำไร 12,787 บาท/ไร่/ปี
ปาล์มน้ำมัน
1 ไร่ ปลูกได้ 20 ต้น
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้เฉลี่ย 3,000 กก./ไร่/ปี
ถ้าขายราคา 5.5 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 16,500 บาท/ไร่/ปี
ต้นทุนการปลูกปาล์มน้ำมัน
ค่าใส่ปุ๋ย กำจัดวัชพืช ตกแต่งทางปาล์ม 4,940 บาท/ไร่/ปี
คงเหลือกำไร 11,560 บาท/ไร่/ปี
ปลูกโกโก้ (เชิงเดี่ยว) ทำเงิน ไร่ละ 62,000 บาท/ปี
1 ไร่ ปลูกได้ 155 ต้น
เมล็ดโกโก้สด 3 กก. ตากแห้งได้ 1 กก.
ปีที่ 3 (ปีแรกของการให้ผลผลิต)
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 1 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 155 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 7,750 บาท
ปีที่ 4
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 3 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 465 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 23,250 บาท
ปีที่ 5
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 6 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 930 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 46,500 บาท
ปีที่ 6
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 8 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 1,240 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 62,000 บาท
ต้นทุนการปลูกโกโก้
ค่าสอยลูก เก็บรวมกอง ควักเมล็ด ใส่ถุงหมัก นำไปตาก ประมาณ 25% ของรายได้ คิดเป็น 15,500บาท (คิดจากรายได้ 62,000 บาท)
เมื่อต้นอายุ 6 ปี ใส่ปุ๋ยปีละ 2 ครั้งๆ ละ 1 กก./ต้น คิดราคาปุ๋ย 18 บาท/กก. จำนวน 155 ต้น รวม 5,580บาท/ไร่/ปี
ค่าใช้จ่ายในการกำจัดวัชพืช 3-4 ครั้ง/ปี และค่าแรงงาน รวม 800 บาท/ไร่/ปี
คงเหลือกำไร 40,120 บาท/ไร่/ปี
วิธีการปลูกและดูแลต้นโกโก้
โกเหนียวเล่าว่า โกโก้เป็นไม้ผลที่เจริญเติบโตเร็วสามารถให้ผลผลิตได้ตั้งแต่อายุ 3 ปี เมื่อต้นยิ่งมีอายุมากก็ยิ่งให้ผลผลิตสูง เป็นพืชที่ออกลูกทั้งปี ไม่มีหยุด ติดผลไม่พร้อมกันทยอยออกมาเรื่อยๆ ต้นไหนสมบูรณ์กว่าก็ออกมาก่อน ไม่ได้ออกเป็นฤดูกาลเหมือนไม้อื่นๆ แต่จะมีผลผลิตชุดใหญ่ออก 2 ชุด แต่เนื่องจากต้นโกโก้ให้ผลผลิตต่อเนื่องทั้งปี จึงต้องใส่ปุ๋ยเป็นระยะหรืออย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง
